เยื่อบุตาขาวอักเสบ (conjunctivitis)

เยื่อบุตาขาวอักเสบ (conjunctivitis)

เยื่อบุตาขาวอักเสบเป็นโรคที่พบได้บ่อยๆ โดยสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ และอาการแสดงก็จะแตกต่างกันไป

สาเหตุของเยื่อบุตาขาวอักเสบ

• เยื่อบุตาขาวอักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรีย (bacterial conjunctivitis) 
• เยื่อบุตาขาวอักเสบจากการแพ้ (allergic conjunctivitis) 
• เยื่อบุตาขาว อักเสบจากการติดเชื้อไวรัส (viral conjunctivitis) 

อาการแสดง 

• เยื่อบุตาขาวอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย (bacterial conjunctivitis) จะมีลักษณะอาการเด่นคือ ตาแดงระคายเคืองตา น้ำตาไหล มีขี้ตามาก โดยที่ขี้ตามักจะมีลักษณะเหนียวข้นเป็นสีเหลืองหรือสีเขียว มักเป็นทั้ง 2 ข้าง โดยมักเป็นข้างใดข้างหนึ่งก่อนแล้วจะลามมาอีกข้างภายใน 2 – 3 วัน
•  เยื่อบุตาขาวอักเสบจากไวรัส (viral conjunctivitis) มักจะมีอาการคือ ตาแดง น้ำตาไหล มีขี้ตาสีขาว หรือสีใส อาจพบไม่มีอาการคัน หรือมีอาการคันเล็กน้อย
• เยื่อบุตาขาวอักเสบจากการแพ้ (allergic conjunctivitis) มีลักษณะอาการคือ คันตามาก ตาแดง น้ำตาไหล ขี้ตาเป็นมูกหรือเป็นยางสีขาว และยังพบว่ามักมีอาการบวมของเยื่อบุตาขาวร่วมด้วย

การรักษา

• เยื่อบุตาขาวอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย (bacterial conjunctivitis) รักษาโดยการใช้ยาหยอดตาที่มีส่วนผสมของยาปฏิชีวนะ (antibiotic) เช่น chloramphenicol, tetracycline, polymyxin, gramicidin, neomycin, aminoglycosides, fluoroquinolone เป็นต้น การใช้ยาเหล่านี้จะช่วยลดระยะเวลาของโรคได้ แต่ต้องเป็นยาปฏิชีวนะที่เหมาะสมกับอาการของโรค
• เยื่อบุตาอักเสบจากเชื้อไวรัส (Viral conjunctivitis) เน้นการรักษาตามอาการ เช่นการประคบเย็น เพื่อลดอาการบวมแดง ใช้ยาหยอดตาที่มีส่วนผสมของยาหดหลอดเลือด (decongestants) เช่น phenylephrine, naphazoline, oxymethazoline, tetrahydrozoline หรือน้ำตาเทียม

• เยื่อบุตาขาวอักเสบจากการแพ้ (allergic conjunctivitis) วิธีการรักษาที่ดีที่สุดคือการหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น และใช้น้ำตาเทียมหยอดตาเพื่อลดการระคายเคือง หรืออาจใช้ยาหยอดตาที่มีตัวยาแก้แพ้ (antihistamine) ด้วยก็ได้ หากมีอาการมาก เช่น pheniramine, pyrilamine หรือ antazoline 

นอกจากนี้ ไม่ควรใช้ยาหยอดตาที่หมดอายุเนื่องจากอาจทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนได้โดยยาหยอดตาทั่วไปจะมีอายุเพียง 30 วันหลังจากเปิดใช้ และไม่ควรแบ่งปันใช้ยาร่วมกับผู้อื่น เนื่องจากอาจเกิดการติดต่อกันได้ และสิ่งที่สำคัญอีกอย่างคือการรักษาความสะอาดของร่างกายทั้งดวงตาและมือ หมั่นล้างมือบ่อยๆ และไม่ใช้สิ่งของร่วมกับผู้อื่นในขณะที่มีอาการของโรค เพื่อลดการแพร่กระจายของโรค และถ้าหากอาการไม่หายดีภายใน 7-10 วัน ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม

หากมีข้อสงสัยหรือต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมสามารถทักเข้ามาปรึกษาเภสัชกรได้ฟรีตลอด 24 ชั่วโมง ที่แอปพลิเคชัน “ร้านยากรุงเทพ”นะคะ

บทความโดย ภญ.ศุภลัคนา พวงปรึก

Reference 

1. https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/378/%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B8%87%E2%80%A6%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7/#:~:text=Conjunctivitis%20%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5,%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99
2. Wood M. Conjunctivitis: diagnosis and management. Community Eye Health.1999;12(30):19-20.กุสาวดี เมลืองนนท์. เยื่อบุตาขาวอักเสบ: แบคทีเรีย ไวรัส การแพ้: ศูนย์การศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์; [cited 2564 สิงหาคม 22 ]. Available from: 
3. https://ccpe.pharmacycouncil.org/index.php?option=article_detail&subpage=article_detail&id=30
4. Image ref : https://www.freepik.com/free-photo/tired-teenager-with-crisp-hair_8758086.htm#fromView=search&page=1&position=5&uuid=fbb93c3b-e13a-48b4-bc3c-f4811d8a41e4