ไขมันในเลือดสูง

ไขมันในเลือดสูง

ไขมันในเลือด เปรียบเสมือนสารอาหารที่ร่างกายดูดซึมมาจากอาหาร แต่หากมีมากเกินไปก็ส่งผลต่อสุขภาพ นำไปสู่โรคต่างๆได้ โดยเฉพาะโรคทางหัวใจและหลอดเลือด

ไขมันในเลือดมี 3 ประเภทหลักๆ

• ไขมันดี (HDL): ทำหน้าที่เก็บไขมันเลวจากเซลล์ต่างๆ และนำไปทำลายที่ตับ เปรียบเสมือนพนักงานเก็บกวาด ซึ่งระดับ HDL ที่สูง ส่งผลดีต่อสุขภาพ
• ไขมันเลว (LDL): ทำหน้าที่ขนส่งไขมันจากตับไปยังเซลล์ต่างๆ เปรียบเสมือนขนส่งสินค้า ระดับ LDL ที่สูง ส่งผลเสียต่อสุขภาพ เพราะจะทำให้ไขมันไปเกาะตามผนังหลอดเลือด เป็นสาเหตุของโรคหัวใจและหลอดเลือด
• ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride): เป็นไขมันที่สะสมอยู่ในตับและเซลล์ไขมัน ระดับไตรกลีเซอไรด์ที่สูงเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด

ภาวะไขมันในเลือดสูง (Hyperlipidemia) เป็นภาวะที่ระดับไขมันชนิดไม่ดี (LDL) และไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงเกินไป ในขณะที่ไขมันชนิดดี (HDL) ต่ำ ซึ่งสภาวะนี้ส่งผลต่อสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดโดยตรง เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง และโรคเรื้อรังอื่น ๆได้

สาเหตุของภาวะไขมันในเลือดสูง

• ความผิดปกติทางกรรมพันธุ์ ทำให้ร่างกายเผาผลาญทำลายไขมันลดลง
• การใช้ยาบางชนิด หรือโรคบางอย่าง เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาคุมกำเนิด โรคเบาหวาน โรคต่อมไทรอยด์ทำงานได้น้อย โรคไต เป็นต้น
• การรับประทานอาหารที่ผิดหลักโภชนาการ
  • การรับประทานอาหารที่มีไขมันมาก เช่น กะทิ เนื้อสัตว์ที่มีไขมันมาก อาหารทอดที่อมน้ำมัน
  • รับประทานอาหารทีมีส่วนประกอบที่มีน้ำตาลมาก
  • รับประทานอาหารเกินความจำเป็นของร่างกายใน 1 วัน
• การดื่มเหล้าหรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ในปริมาณมากและเป็นประจำ

อาการของไขมันในเลือดสูง

มักไม่มีอาการ ตรวจพบได้จากการเจาะเลือดตรวจ แต่บางรายก็อาจมีอาการแสดงบางอย่าง เช่น ปวดศีรษะ เวียนหัว เจ็บหน้าอก ชาปลายมือปลายเท้า ตาพร่ามัว

อันตรายจากไขมันในเลือดสูง

สามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆได้ เช่น

• โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมองตีบ
• โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ
• โรคอัลไซเมอร์
• โรคความจำเสื่อม

วิธีการป้องกันภาวะไขมันในเลือดสูง

• เปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร โดย
  • ลดปริมาณอาหารที่มีโคเลสเตอรอลสูง ได้แก่ สมองสัตว์ ไข่แดง หอยนางรม ปลาหมึก กุ้ง เครื่องในสัตว์ 
  • ลดอาหารที่มีปริมาณไขมันสูง เช่น ข้าวขาหมู ข้าวมันไก่ หมูสามชั้น หนังเป็ดหนังไก่
  • หลีกเลี่ยงการใช้น้ำมันหมูหรือน้ำมันจากสัตว์ 
  • การปรุงอาหารที่ใช้วิธี นึ่ง ต้ม  อบ ย่าง แทนการทอดหรือการใช้น้ำมันผัด
  • งดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เช่น เหล้า เบียร์
• ควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
• งดการสูบบุหรี่
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เช่น วิ่งเหยาะ ๆ เดินเร็ว ปั่นจักรยาน ว่ายน้ำ อย่างน้อยวันละ 30 – 45 นาที สัปดาห์ละ 4 – 5 ครั้ง
• หลีกเลี่ยงภาวะเครียด

หากมีอาการที่น่าสงสัย หรือมีข้อกังวลเกี่ยวกับไขมันในเลือดสูง ควรรีบปรึกษาเภสัชกร หรือแพทย์เฉพาะทาง เพื่อรับการวินิจฉัยอาการเพิ่มเติมต่อไป

บทความโดย ภก.ธนโชติ กลีบสุวรรณ

References

• https://www.praram9.com/dyslipidemia/
• https://www.bumrungrad.com/th/conditions/cholesterol-heart-disease
• https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/food-for-dyslipidemia
• https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/dyslipidemia
• Image Ref: https://www.freepik.com/free-photo/stunned-diverse-women-starve-food-high-sugar-fat-eat-fast-food_16284576.htm#fromView=search&page=1&position=19&uuid=9bb521f4-39b4-4b01-8762-e514374d95b4